Het geschatte aantal doden in de 2e wereldoorlog ligt tussen de 65.000.000 en de 72.155.800
Doden in de toenmalige Sovjet-Unie; 23.600.000.
Aantal slachtoffers in China; 19.605.00.
Doden in Duitsland; 7.503.000,
aantal in India; 1.587.000
Gedode Polen; 5.000.000.
Nederlandse gevallenen; 198.800.
Japan; 2.621.000.
De Verenigde Staten; 418.500 omgekomen militairen
Het Verenigd Koninkrijk; 418.500 te betreuren slachtoffers.
Het koninkrijk België; 86.100.
Marokkaanse slachtoffers 1300
Nederlands-Indië; 4.000.000. voormalige landgenoten om gekomen door honger en oorlogshandelingen
16.000 Nederlandse burgers en 8200 Nederlandse en Indische militairen overleefden de kampen niet.
Wat zeggen deze kale cijfers? Ze zeggen niets voor wie ze niet kent. Ze zeggen weinig voor wie er niet bij stilstaat. Ze zeggen alles voor wie maar een van die 72.000.000 slachtoffers verloren heeft. Deze kale cijfers spreken in al hun kilheid er over dat elke tiende decimaal achter de komma nog steeds staat voor de verwoeste levens van ontelbare onschuldige slachtoffers in de geschiedenis. Zoveel als voor een normaal mens nauwelijks te bevatten is zijn ze helaas maar al te waar.
Het totaal aan Nederlandse slachtoffers binnen de grenzen van het huidige koninkrijk wordt geschat op een totaal van tussen de 198.000 en 220.000. Op een bevolkingsaantal van 8.729.000. Van dit cijfer namen de Gedeporteerde en vergaste Joden; 102.000 van de 107.000, die hier voor de oorlog woonden voor hun rekening. 240 Roma en Sinti zigeuners lieten het leven. Onbekende Mensen. Al eeuwen lang gemarginaliseerd. 96 om hun geaardheid gestorven homoseksuelen. Het aantal gefusilleerde verzetsstrijders loopt in de 2000. Door verzet en terreur omgekomen onschuldige slachtoffers: tussen de 2800 en 6500, {volgens de laatste cijfers}. 25.000 burgers kwamen om door Duitse en geallieerde bombardementen. De hongerwinter zorgde voor 22.000 slachtoffers. 30.000 van de 500.000 dwangarbeiders in Duitsland kwamen om het leven.. 2200 Nederlandse militairen in de Meidagen van 1940. 258 van hen als krijgsgevangenen in Duitsland. 10.000 Nederlandse leden van de Waffen SS stierven aan het Oost front een stille en kille dood.. 15.00 militairen van de prinses Irene brigade en 50.000 geallieerde militairen gaven hun leven voor de bevrijding van Nederland. 42 geëxecuteerden op grond van de bijzondere rechtspleging na de oorlog..
Vragen wij een willekeurige voorbijganger op straat naar deze cijfers dan vrees ik, dat de meesten van hen zelfs niet bij benadering het totale aantal slachtoffers weten, laat staan de aantallen doden onder de verschillende groepen van de bevolking. Per slot van rekening weet de gemiddelde Nederlander ook niet meer wat de ware betekenis is van Pasen. Meer dan de helft antwoordde spontaan, toen aan hen deze vraag gesteld werd: De geboorte dag van de paashaas! Valt dan dit gebrek aan kennis iemand te verwijten. Nee, ik denk het niet. Het bezuinigen op onderwijs leidt niet tot veel kennis bij de burger.
Hoewel er veel aandacht is voor deze oorlog, toch al weer 75 jaar geleden, kennen de meesten van ons eigenlijk alleen de hoogte punten, als je die zo mag noemen. De landingen op D.Day, de inval in Rusland ,de strijd aan het oostfront ,de Jodenvervolgingen Anne Frank. De atoombom op Hiroshima en Nagasaki. Hoogtepunten, die elke jaar weer op dezelfde manier door de media worden belicht. Dezelfde films en steeds dezelfde verhalen. Wat er over gezegd wordt is verkleurt door het valse sentiment van een haast ongrijpbaar verleden. Een romantisch waas over een grauwe en trieste werkelijkheid. Alleen de bijzondere zaken en excessen worden uit gelicht. Vaak zonder verband en zonder veel achtergrond informatie heeft het meer weg van sensatiezucht. Een mens raakt nog eens oorlogsmoe!
Toch blijft de vraag; Wat gedenken wij op de vierde Mei? De dag van de dodenherdenking of eigenlijk de twee minuten rond de klok van acht uur. Vroeger als kind onder het klokgelui op de Waaldorpel vlakte met het silhouet van een B S’er, zwart tegen de lucht, zou ik hebben gezegd; Onze gevallenen. Alleen die van Ons de goede. Op de Dam bij het Nationaal monument onder de tonen van The last post wist ik het nog. Wij waren de rechtvaardigen. Wij hadden het kwade de fascisten, de nazi’s de duivelse vijand overwonnen. Nu ik ouder ben mis in die onkreukbare zekerheid van de jeugd.
Welke goeden en hoeveel? En wie en waarom? Nu lees ik, dat er in een aantal gevallen moest worden betaald om te kunnen onderduiken. Nu hoor ik het van verraad van onderduikadressen. Ik lees over de 4.000.000 burger slachtoffers in Nederlands-Indië om gekomen door de honger waar ik nooit van wist. De 22.00 hongerdoden , die in de laatste maanden van de oorlog het leven lieten. Gedenk ik de 30.000 omgekomen dwangarbeiders, slachtoffers van de arbeitseinsatz of die 350.000, die zich vanaf medio 1942 aan deze slavernij wisten te onttrekken door onder te duiken. Die honderdduizend Joden die zijn omgekomen in vernietigingskampen of die 15.000, die rijk genoeg waren om zich een vluchtweg te kunnen kopen. Gedenk ik, de heldhaftige maar zinloze strijd, die 2200 militairen het leven kostte. Militairen, die ongeoefend nauwelijks uitgerust met zware wapens, op de Grebbe berg toch weerstand boden. Tegen beter weten en hopen in met alleen hun gazelle dienstfiets bij de hand. Of gedenk ik onze regering in ballingschap op tijd gevlucht samen met de majesteit. Ach, er is zoveel te gedenken. De tienduizend verzwegen maar ook omgekomen leden van de Hollandse Waffen SS. Wie zullen wij tot ieders gelijk gedenken? Wordt het verdriet minder als je voor de verkeerde zaak je leven hebt gelaten?
En toch het zwaartepunt van het herdenken richt zich op de 2000 omgekomen verzetsstrijders. Niet op de 7000 slachtoffers van hun goedbedoelde daden. Het gewapend verzet enkele honderden mensen groot krijgt de meeste aandacht.. Het aantal mensen in totaal betrokken bij verzetsactiviteiten ongeveer 45.000. En de 100.000 , die in de een of andere vorm te maken hadden met onderduikers stonden minder in de belangstelling.. Het verzet waar van na de oorlog plots velen honderdduizenden deel van uit hadden gemaakt. Het spookleger van de nooit bestaande helden. Maar als je elke oranje onderbroek meetelt zat inderdaad heel Nederland in het verzet! Ja, jaren lang wist ik niet beter, dat had ik zo geleerd, Wij waren een volk van verzetshelden, zoals de Russen in hun eentje de vijand hadden verslagen. ; Wij waren goed en zij waren fout. Wat ben ik toch dol op dit soort bijna waargebeurde verhalen!
Maar met mijn oude ogen probeer ik nu de zaak van twee kanten te bekijken. Waren wij Nederlanders wel die briesende en bulderende leeuwen, die zich uit alle macht wilde ontworstelen aan hun ketenen. Of dreef het gros van onze bevolking kalmpjes mee met het tij en de stroom. Konden wij ons wel verzetten? Wat hadden wij te kiezen? De regering was veranderd en er waren meer gewapende veldwachters op straat, maar zolang je de regels gehoorzaamde kon je eigenlijk niets gebeuren. En zo een verre stem uit dat krakende Londen, die zaten daar hoog en droog. Waren wij geen volksariërs rasgenoten eigenlijk voor de helft Duitsers? Ze zeiden het immers zelf. Waartegen zal je als eenvoudig mens je verzette; God gebiedt toch ontzag voor het leiderschap. , Hadden wij op school meer geleerd, als voor God, Koning en Vaderland. Gehoorzaamheid is niet alleen van deze tijd, gehoorzaamheid is verschuldigd aan allen die de macht in handen hebben.
Nee, slecht zeer weinig landgenoten hebben zich daadwerkelijk verzet en velen voornamelijk gezwegen! Is dat wat ik gedenken moet? Maar ga ik ze dat ook kwalijk nemen? Nee, want wat zou ik zelf hebben gedaan? Hoe zou ik me hebben gevoeld? Zelfs met een pistool op mijn hoofd maken ze van mij geen held. Misschien als ze me moeder hadden gefusilleerd of me zus, maar waarom zouden ze als die niks kwaads hadden gedaan. Gewoon hadden gehoorzaamd zoals we altijd al gewend waren. Nee zwijgen en niets doen, dat was het parool. Je gedekt houden en vooral niet opvallen , camoufleren. Laat de leiders maar praten en de wetten dicteren. Wij volgen altijd zeker onder dwang. In Denemarken vielen maar 3200 doden hebben die beter geluisterd?
Moeten wij dan die enkeling gedenken, die zich recalcitrant tegen de toen gevestigde orde keerde? Een vraag waarover ethici zich nog eeuwen het hoofd mogen breken. De vraag: Moeten wij altijd, al ontbreekt het aan alle wapenen, ons tegen de overweldiger keren. Is vrijheid vooral het bieden van verzet! Hoe dan ook! En hoe komt het dan dat wij zo weinig wapens hebben?
Wij kunnen ook iets anders gedenken. Wij kunnen de domheid gedenken, die tot oorlog leidt. De dwaasheid van het heldendom. Het nooit aflatend geroep om het Vaderland. Misschien wordt het de hoogste tijd dat wij leren, dat moed en lafheid alleen maar bestaan in de ogen en het belang van generaals. Wij kunnen ons om al hun slachtoffers bekommeren. Zonder onderscheid!
Wij kunnen leren kritisch te gedenken! Wij kunnen uit het gebeuren de les trekken, dat elk journaal elke propaganda film alle tv beelden alle boeken en verslagen worden gekleurd door de bedoeling van de makers en hun visie. En erachter komen wat ze er werkelijk mee willen zeggen en bereiken. Op wie zijn bevel en in wie zijn belang. .Niemand heeft alle gelijk tegelijk in handen. De waarheid heeft altijd meer dan onze kant alleen. En telkens dezelfde beelden kunnen alleen maar indoctrineren. Leren, dat de vrijheid om zelf informatie te verzamelen vooraf gaat aan het vrije woord. Maar ook leren hoe deze kennis te verzamelen en te zeven. We zouden bijna medelijden kunnen krijgen met het Duitse volk, dat als proefkonijn moest fungeren voor de totale propaganda strijd. En de schuld van het: Wir haben es nicht gewust, gaat op voor allen die zich onvoldoende laten inlichten. Maar licht ook vooral jezelf door.
Daarom laten wij vieren, dat wij bevrijd zijn van de Duitse onderdrukker, maar nog niet van de onderdrukking . Maar het allerbelangrijkste overdenk tijdens de herdenking vooral je eigen onvolkomenheden of de fouten, die je nooit meer maken wil.!
LUDO 3-05-2018