Gisteren las ik een interview in het NRC waar ik mij wonderwel in vinden kon .Het was mij om het zo te zeggen uit het hart gegrepen. Een vraaggesprek met de theatermaker en acteur George van Houts van theatergezelschap: de verleiders. Een aantal van zijn meningen had zo uit mijn mond opgetekend kunnen zijn of van mijn hand . Het onderhavige artikel was echter al geschreven door de journaliste Anouk van Kragtwijk.
Één van de gespreksonderwerpen was: hoeveel van wat ons wordt voorgeschoteld is vooraf geregisseerd. Van boven af door programma en nieuwsmakers op zolder in elkaar geknutseld en voorgekauwd om te voldoen aan de nooit te stillen honger naar sensatie . De behoefte van de niet altijd even slimme, eenvoudig te manipuleren consument die niet kan zien wat hij voor zijn Pinokkio neus gezet krijgt. Hoe verknipt de werkelijkheid werkelijk is. Hoe makkelijk de media de toon van het debat kunnen zetten zonder recht van hoor en wederhoor. Automatisch moest ik terugdenken aan mijn optreden voor: everybody dance now. Hoe iemand aan de haal was gegaan met die video zonder het echte verhaal er achter te kennen. Zielig mensen die zich niet eerst goed informeren
Deze acteur ligt even als ik wegens zijn’ gewaagde ‘uitspraken onder de vuur. Dus vind hij in mij een warm pleitbezorger. Wij ketters geloven in elkaar tot op de brandstapel. Hem wordt het vuur na aan de schenen gelegd, omdat hij als een van de weinigen vraagteken durft zetten bij de vastgeroeste overtuigingen zo als die ook leven in en bij de media over de gebeurtenissen van 9/11. Dat is zijn artistieke vrijheid. Ik word aangevallen, omdat ik wat kanttekeningen plaatste bij de wedstrijden en de organisatie van salsabelang. De vrijheid van meningsuiting is overigens niet gediend met het stellen van criteria als bijvoorbeeld alleen constructieve kritiek mag vooraf. Dat is meer iets voor liefdesverklaringen
Nu was mij eerste ingeving bij het lezen van het blog van supersalsa : De Bom, niet reageren. Dat heeft geen zin. Bom dat staat als afkorting toch voor bewust ongehuwd moeder. Zou hij soms een kind van mij willen? Nooit aan beginnen indachtig de woorden van mijn eerste dansleraar: van mijn levensdagen niet. Ik zou niet willen dat mijn kind alleen leert dansen op zijn oude klompen zonder dat dit verder aan zijn kunnen of performance iets toevoegt.
Reageren op Facebook vervuiling is als het dragen van zoet kraanwater naar de vervuilde zee. Dat mag een mens zijn goudvis niet aandoen. Geen normaal redelijk mens kan de dommen iets over hun eigen domheid leren. Dat is bijkans onmogelijk, want het zou betekenen dat de dommen naar meer kunnen luisteren als naar zichzelf. Terwijl algemeen bekend is dat juist de domste mensen de kleinste oren hebben voor redelijke verzoeken . Bijvoorbeeld om mij niet te stalken tijdens het dansen. An sich niet met de mogelijkheid geboren zijn om welgemeende kritiek zich ter harte te nemen. Bezitten ze die eigenschap zijn ze al minder dom als de schrijver van bedoelde blog. Jammer maar het is niet anders. Niet iedereen wil luid en duidelijk zijn mening kenbaar maken. We kunnen en durven niet allemaal Copernicus of Columbus te zijn. Aan super eieren en angstige paashazen daarentegen geen gebrek.
Die: we er slaan er met de hele troep zo hard mogelijk op los, mentaliteit heeft echter ook grote nadelen. Het leidt in tactisch opzicht meestal tot een egelstelling, een diep nestelen in de eigen loopgraven die een goed zicht op de buitenwereld ernstig hindert. Het leidt in ethisch opzicht tot een afglijden , omdat men heilig gelooft dat het doel de middelen heiligt. Een uitspraak die om meerdere redenen tot een drogredenering leidt. ( omkering van oorzaak en gevolg: na dit dus door dit enz…). Dat men ter verhoging van een gevoel van eigen gelijk en veiligheid zich in wezen vastbijt in een patstelling leidt in de meeste gevallen tot een conservatieve houding , waar bij het eigen superioriteitsdenken makkelijk om de hoek komt kijken. Misschien dat ik mij toch eens moet buigen over de vraag: is het conservatisme op zich niet een kanker die zich in zijn eigen cel met zijn eigen lichaam voedt.
Nu had ik deze reactie van te voren wel kunnen zien aankomen. Ook wel verwacht Het reactiepatroon van emotionele mensen is niet echt koffiedik kijken. De sociale psychologie leert dat de meest voor de hand liggende reactie op een vermeende of werkelijke aanval elkaar niet veel ontloopt. Hoofdzakelijk bestaat uit : het scheppen en een geestelijk houvast vinden aan een vijandbeeld, gebaseerd op eigen vooroordelen en stereotypen. Deze vooroordelen staan los van wat zich werkelijk voordoet en staan in een rechtstreeks verband met de geestelijke vermogens en de emotionele volwassenheid van zij die zich aangevallen voelen. Het is alleen dieptriest dat je staande moet blijven door het belachelijk maken van je tegenstander, door zijn danskunst te bekritiseren.
Ik heb het dus niet over de mentale crisis waarin mijn opponent zich mogelijkerwijs bevind. De bevindingen daarover laat ik graag aan de deskundige mening van de psychiaters van het RIAG. Wel moet ik iedereen wijzen op het bestaan van de Goldwater-rule. Een bindend advies van de American Psychaitric Association om zich zonder gedegen onderzoek en vakkennis op dit gebied niet in de publieke sfeer uit te laten over de psychische gesteldheid of gebreken van kandidaten voor openbare ambten. Speculeren en het ter berde brengen van vage algemeenheden leidt noch tot een juiste onderbouwing van een betoog noch tot de juiste diagnose over de gezondheidstoestand. Is zelfs gevaarlijk. Maar tja wat moet men als zijn zelfkennis niet verder reikt dan dat drie turven hoog is en toch dolgraag in de schijnwerpers van de salsabelangstelling staat.
Een ander nadeel van het conservatisme is dat het snel de neiging heeft tegenstanders weg te zetten als gekkies of complotdenkers. De selfies van het domme kuddegedrag. noen ik dat. Het gelijk daarvoor wordt puur alleen gevonden in zelfoverschatting . Wat niet strookt met de predicaten logica. Laat mij dat uitleggen. Complotten gaat niet alleen over mensen die zich ergens direct schuldig aanmaken, maar veel vaker over het opsporen wetenschappelijk aantonen en vaststellen van patronen. Patronen die vaak onopgemerkt samensmelten tot wurgende structuren die het leven beheersen. Het subtiele verschil tussen complotten en patronen ontgaat helaas de dommen. Bang als ze zijn voor hun eigen schaduw bevechten ze als de ezel van Sancho don Quichotte, de ridder van de droeve figuur, in plaats van hun eigen windmolens . Jammer maar het is niet anders. Verschil in intelligentie, inzicht en acceptatie mag echter geen belemmering zijn het onderzoek naar vaste waardepatronen te dwarsbomen.
Maar waarom dan toch kritiek leveren , terwijl je weet dat het aan dovemansoren is gericht ? De reden is een fundamenteel ethisch principe. Eerlijkheid. Eerlijk voor je mening kunnen durven en mogen uitkomen zonder rekening te hoeven houden met de consequenties als : word ik nu nog wel aardig gevonden. Is iedereen het wel met mij eens! Verlies ik hierdoor geen vrienden! Word ik wel voldoende geliked. Een soms kwetsende eerlijkheid, omdat je daarmee het excuus van de dommen buitenspel zet vervat in de uitspraak: ”wir haben es nicht gewusst!
Zelf troost ik mij met de gedachte stem te geven aan de zwijgende meerderheid.
Dat is de onderbelichte kant van het leveren van kritiek: het slaat het excuus van de zelfgenoegzaamheid uit handen van diegenen voor wie de kritiek bedoeld is . De lamlendige lethargie die het gevolg is van het denken: Wij hebben gelijk, omdat wij menen goed bezig te zijn. Het streven naar eenheid terwijl men geen idee heeft over welke groep men het heeft. Wat precies de omvang daarvan is. Volgens deze eigenwijze logica wordt wat doorgaans doorgaat voor destructieve kritiek eigenlijk heel opbouwend.
Emotionele mensen hebben nu eenmaal de sterke neiging om kritiek één dimensionaal en momentaan te zien , naast absoluut. Hiermee wordt bedoeld dat men de kritiek op de gehele persoon betrekt. Dat is vaak verre van het geval , maar om tot een juiste conclusie te kunnen komen is het wel zaak de kritiek te onderzoeken op zijn waarde en niet alleen de bron de eigenschappen van een oliebron toe te dichten. Meer Intelligente mensen beseffen dat kritiek zijn eigen gelaagdheid heeft Waarvan een van de kenmerken is dat zij deel uitmaakt van een proces. Een gang van zaken die bijdraagt aan de waarde van eerlijke kritiek.
In heel veel gevallen gaat destructie vooraf aan opbouw. Soms moet een mens wel destructief zijn voordat er überhaupt aan de opbouwfase begonnen kan worden. Oude structuren ondergeploegd voordat de akker weer vruchtbaar is. Denkend aan bijvoorbeeld de 2de wereldoorlog is soms zelfs een compromis of een onthouden van kritiek niet mogelijk of wenselijk. Zich onthouden van kritiek zou dan zelfs misdadig zijn.
Nu is het meest verbazingwekkende van het hele geval nog dat ik vrijwel helemaal kritiek geleverd heb .Ik zal het hoofdstuk over hoogsensitiviteit voor hier onbesproken laten. Volgens mijn normen heb ik hoogstens wat onderzoeksvragen gesteld. Puur van uit nieuwsgierigheid. Vragen waar op door de organisatie niet inhoudelijk is ingegaan. Daarmee wordt de discussie ontweken. Teruggebracht tot het niveau van jij net zo goed. ( Tu quoque). Toch wil ik er ter afsluiting best nog wel één vraag stellen:
Waarom neemt salsabelang niet het voortouw bij het in kaart brengen van de salsa gemeenschap en de veranderingen daarbinnen. Een onderzoek uit te voeren door een onafhankelijk gespecialiseerd onderzoeksbureau. Dit om uit te zoeken of het product dat zij ( salsabelang) promoten wel is toegesneden op de eisen van deze tijd. Waarom ontbreekt het aan een enquête te houden onder alle salsa dansscholen en individuele dansers om ieders belangen werkelijk boven tafel te krijgen. Te achterhalen waarom het animo van deelname zo laag ligt. Aan de kant van de Cubaanse dansers niet hoger komt dan nul.
Of moet ik concluderen dat hun klaarblijkelijk conservatisme een verlammende invloed uitoefent op zowel hun gevoel voor ethiek, hun logica, hun flexibiliteit als wel een meegroeien met de tijd. Dat zij niet in staat zijn kritiek op de enige juiste wijze te pareren. Niet door mekaar dood te knuffelen , maar er door er inhoudelijk op in te gaan.
LUDO 20-02-2019
Acteur en theatermaker George van Houts lag onder vuur na een DWDD-uitzending over privacy. Eerder was er kritiek op een voorstelling van zijn groep De Verleiders over banken. Wie is hij? .